دکتر سید محسن هاشمی نیا

بارها و بارها شده که بیماران از من در مورد مسواک خوب و اینکه چه خمیر دندانی را مصرف کنیم، سئوال کرده اند. فکر می کنم این سئوال در ذهن خیلی های دیگه باشه، به خصوص با این همه مسواک و خمیر دندانی که در بازار است و تبلیغات زیادی که وجود دارد آدم گیج می شود که معیار انتخاب خمیر دندان و مسواک خوب چیست؟ در این مطلب سعی می کنم چند نکته را برای افزایش آگاهی شما نسبت به این موضوع متذکر شوم.

در مورد خمیر دندان باید بگویم که اصلا حساسیتی نسبت به این موضوع نداشته باشید. چرا؟
راستش را بخواهید خمیردندان های مختلف فرق چندانی با هم ندارند، بخصوص که در رعایت بهداشت دهان و دندان نوع خمیر دندان حداقل نقش را دارد.همه ی خمیر دندان ها شامل این مواد هستند: مواد شوینده، ساینده، کف کننده، خوشبو کننده، مواد حاوی فلوراید و یکBASE که ماده اصلی خمیر دندان را تشکیل می دهد.

همه خمیر دندان ها این مواد را دارند و تفاوت آنها جزئی است و بسته به نوع مواد خوشبو کننده یا نوع بسته بندی شاید اختلافی با هم داشته باشند که این اختلاف هم نقش چندانی در بهداشت دهان و دندان بازی نمی کند. به عنوان مثال خمیردندان سیگنال با پاوه هیچ فرقی ندارند و اینطور نیست که بگوییم حالا سیگنال چی هست؟! به تبلیغات در این موارد اهمیت ندهید.

نوع مسواک بر خلاف خمیر دندان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. چرا ؟
چون نقش اساسی در بهداشت دهان و دندان دارد. شما بدون خمیر دندان می توانید به خوبی دندان هایتان را تمیز کنید، اما اگر مسواک خوبی نداشته باشید، این امر غیر ممکن است. برای همین سعی می کنم شرایط یک مسواک خوب را برایتان به طور مفصل توضیح دهم .

یک مسواک خوب آن است که بعد از مدتی استفاده، پرزهای آن پخش و پلا نشود. عکس بالا را نگاه کنید. این مسواک مفت هم نمی ارزد. می بینید که چقدر پرزهای آن پخش و پلا شده است. شاید بگویید که همه مسواک ها بعد از مدتی اینطور می شوند. نه اینگونه نیست. مسواک اگر خوب باشد، به جای اینکه دو هفته ای داغون شود، 4-3 ماه بدون اینکه پرزهایش مشکلی پیدا کنند، کار می کند.

این مسواک حدود چهار ماه است که استفاده می شود. می بینید که پرزهایش صاف و سرحال هستند.حال چرا باید به پرزهای مسواک اهمیت داد؟ واقعیت این است که اگر به نوشته ای که در مورد نحوه مسواک زدن(لینک ان در پایین صفحه است) داشتم دقت کرده باشید، تمیز کردن دندان ها وقتی میسر است که پرزهای مسواک خاصیتFLEXIBILITY یا خاصیت ارتجاعی خود را از دست نداده باشند. خاصیت ارتجاعی پرز مسواک به حالتی گفته می شود که وقتی پرز مسواک را خم کردیم به حالت اولیه ی خود برگردد. این حالت باعث می شود که پرزها، مواد غذایی را به خوبی تمیز کنند. اگر این حالت وجود نداشته باشد موقعی که پرزهای مسواک را روی دندان می کشیم به جای اینکه مواد غذایی را تمیز کنند، از روی آن سُر می خورند و ردّ می شوند.

حال اگر مسواک خوبی داشته باشید، پُرزهای آن برای چندین ماه خاصیت ارتجاعی خود را حفظ می کنند. ولی پرزهای یک مسواک ارزان و نامرغوب بعد از چند بار استفاده، پخش و پلا می شود. اگر دیدید مسواکی اینگونه است، دیگر از آن نوع نخرید.

بعد از مسواک زدن و دندان ها و شستن آن، کف پرزهای مسواک را به خوبی بررسی کنید تا کاملا تمیز شده باشد، زیرا ما به تمیز بودن خود مسواک کمتر اهمیت می دهیم .زیاد به این مسئله فکر نکنید که چه نوع مسواکی بخریم!! آنچه که مهم است دقت در تمیز کردن دندان ها و وضعیت پرزهای مسواک است.

از تجربه ی دندانپزشک خود در زمینه ی انتخاب مارک مناسب برای خرید مسواک استفاده کنید، چون این مارک در هر کشوری فرق می کند. مسواک هر چقدر هم خوب باشد، در مقابل لبه های تیز دندان پوسیده نمی تواند مقاومت کند و در این حالت، پخش و پلا شدن پرزهای مسواک، هیچ ارتباطی به نوع مسواک ندارد.

لذا از ذکر اسامی مارک های مناسب خودداری می کنم . اگر پُر کردگی های ناجور یا دندان های پوسیده ای دارید که دارای لبه های تیز هستند، این حالت ها به مسواک شما آسیب می رساند و با شکستن پرزها، خاصیت ارتجاعی آنها را از بین می برند. لذا هر چه سریع تر باید نسبت به ترمیم دندان ها و پر کرددگی های ناجور اقدام کنید و مسواکتان را هم عوض کنید.